Bij vrouwen van vruchtbare leeftijd met reumatoïde artitis, dient zwangerschapswens zeker tijdig (best onmiddellijk bij diagnose van RA) besproken te worden met de reumatoloog. Er wordt aangeraden de reumatoïde artritis preconceptioneel goed onder controle te hebben en medicatie aan te passen (AJOG). Verwijs door naar de reumatoloog.
Reumatoïde artritis (RA) is één van de meest voorkomende reumatische aandoeningen en dit voornamelijk bij vrouwen (ongeveer 5 per 1.000 per jaar (NHG Artritis)). Het is een systemische inflammatoire gewrichtsaandoening waarvan de oorzaak onbekend is (NHG artritis).
Bij de 70-80% van de zwangere patiënten is er een remissie van de ziekte en verloopt de zwangerschap net zoals bij vrouwen die geen reumatische aandoening hebben. Zij dienen in die periode minder of zelfs geen medicatie te gebruiken. Twintig tot dertig percent van de reumatoïde patiënten hebben een actieve RA of zelfs verergering van de ziekte gedurende de zwangerschap. Ongeveer 90% van de patiënten hebben binnen de 3 maanden na hun bevalling een opflakkering van de ziekte (AJOG).
Perinatale complicaties
RA vermindert de fertiliteit niet maar kan de tijd tot conceptie vergroten. De meeste studies melden geen verhoogd risico op foetale morbiditeit of mortaliteit. Actief RA kan wel de kans verhogen op laag geboortegewicht en het gebruik van corticoïden kan de kans verhogen op foetale groeiretardatie en vroegtijdig gebroken vliezen (PPROM) (AJOG).
Behandeling
Geen enkele behandeling is curatief voor reumatoïde artritis. Methotrexaat (bijv. Ledertrexaat®) en leflunomide (bijv. Arava®) zijn extreem teratogeen en dienen bij koppels met zwangerschapswens preconceptioneel gestopt te worden (AJOG).
Doeltreffende anticonceptie wordt aanbevolen gedurende de duur van de behandeling alsook in de maanden na het stoppen van de behandeling:
- Voor methotrexaat: tot minstens één ovulatoire cyclus na stoppen voor vrouwen en tot 3 maanden na stoppen voor mannen
- Voor leflunomide: tot 2 jaar na stoppen voor vrouwen (BCFI)
Niet-steroïdale anti-inflammatoire medicatie (NSAIDs) zijn af te raden tijdens de zwangerschap (BCFI). Bij gebruik van corticosteroïden is er een vermoeden van teratogeniteit (gespleten lip en verhemelte), vermoeden van intra-uteriene groeiretardatie bij langdurig gebruik en bijnierschorsinsufficiëntie bij hoge dosissen tijdens de zwangerschap (BCFI).
