Tijdens een preconceptieconsultatie kan nagegaan worden:
- hoe lang de kinderwens bestaat
- in hoeverre er seksuele problemen zijn
- of er voldoende kennis is rond de window of fertility
- in hoeverre leefstijlfactoren een invloed kunnen hebben op de vruchtbaarheid
Koppels kunnen doorverwezen worden naar een centrum voor reproductieve geneeskunde:
- indien men jonger is dan 36 jaar en niet zwanger is na één jaar onbeschermde vaginale seksuele betrekking
- indien men 36 jaar is of ouder en niet zwanger is na 6 maanden onbeschermde vaginale seksuele betrekking
- indien een LGBTQI+ persoon zwanger wenst te worden
Als koppels advies vragen rond het uitblijven van een zwangerschap, kan eerst navraag gedaan worden naar de termijn waarin men al probeert zwanger te worden, naar de kennis rond de menstruele cyclus en naar eventuele seksuele problemen. In het laatste geval kan een seksuoloog ingeschakeld worden (Vlaamse Vereniging voor Seksuologie vzw (seksuologen-vlaanderen.be)).
Het is steeds nuttig om de BMI van het koppel te berekenen en te polsen naar de leefstijl. Een gezonde leefstijl (gezonde voeding, voldoende beweging en voldoende slaap) heeft een positieve impact op de fertiliteit. Voedingssupplementen hebben nog geen bewezen effect op de fertiliteit; consumeren van gezonde voeding en vermijden van bepaalde voedingsmiddelen volstaan. Overgewicht en rookgedrag benadelen de vruchtbaarheid en kunnen best aangepakt worden vooraleer een vruchtbaarheidsbehandeling wordt opgestart. Verder kan navraag gedaan worden naar de inname van foliumzuur (aanbevolen voor alle vrouwen die op korte termijn zwanger willen worden) (National Institute for Health and Care Excellence, 2021).
Indien het koppel na één jaar onbeschermde vaginale seksuele betrekking niet zwanger is (na zes maanden vanaf de leeftijd van 36 jaar) (National Institute for Health and Care Excellence, 2020) en er geen gekende oorzaken zijn voor fertiliteitsproblemen, kan het koppel doorverwezen worden naar een centrum voor reproductieve geneeskunde (National Institute for Health and Care Excellence, 2020). Ook alleenstaande personen of LGBTQ+ personen kunnen met hun kinderwens terecht bij een afdeling voor reproductieve geneeskunde.
Doorverwijzing naar gespecialiseerde centra is eveneens aangewezen voor koppels met chronische infecties (hepatitis B, hepatitis C of HIV). Los van de doorverwijzing, kan een HIV positieve man gerustgesteld worden wat betreft besmetting van zijn partner bij onbeschermd seksueel contact, indien de man:
- Behandeld wordt met HAART en virale lading in het plasma heeft van minder dan 50 kopieën /ml gedurende de laatste 6 maanden
- Geen andere overdraagbare infecties heeft
- en indien de onbeschermde seks beperkt is tot de periode rond de ovulatie (National Institute for Health and Care Excellence, 2020).
Bij een kankerbehandeling dient het effect van de behandeling op de vruchtbaarheid en mogelijkheid om gameten te bewaren, op voorhand gecommuniceerd met de patiënt.
In het geval van subfertiliteit, is het belangrijk dat koppels samen een afspraak maken bij de fertiliteitsarts omdat zowel de vrouw met een kinderwens als haar partner betrokken zullen zijn bij beslissingen die genomen moeten worden, bij de medische onderzoeken en de behandeling.
Probeer al wat informatie te geven over wat het koppel mag verwachten wat betreft onderzoeken en behandeling. U kunt ook verwijzen naar geschreven informatie. Er bestaat aangepaste informatie voor anderstaligen en mensen met leesproblemen .
Gezien de fertiliteitsbehandeling een stressvol gebeuren is, is psychologische ondersteuning voor de meeste koppels aangewezen. Het is nuttig om koppels hierover te informeren, gezien op het zoeken van psychologische ondersteuning voor een aantal koppels een taboe kan rusten. Deze ondersteuning kan geboden worden in het centrum voor reproductieve geneeskunde of bij een externe psycholoog. Sommige mensen kunnen baat hebben bij lotgenotencontact.
Nuttige informatie rond seksualiteit:
www.seksualiteit.be of www.sensoa.be
Nuttige informatie rond vruchtbaarheid:
www.allesovervruchtbaarheid.be
De digitale hulplijn bij het vervullen van jouw kinderwens - Ik wil een kind
Ons zorgaanbod - Fertiliteit | UZA
Reproductieve geneeskunde - UZ Gent
Veelgestelde vragen - fertiliteitscentrum | UZ Leuven
Lotgenotencontact: